Dzięki wprowadzonej w 1998 r. ochronie gatunkowej wilki osiedliły się w tych miejscach Polski, w których zostały wcześniej wytępione. W niektórych obszarach ich obecność trwała ponad 200 lat, nic zatem dziwnego, że powrót tego drapieżnika wywołuje dużo emocji, niepokój, a często strach wśród lokalnych społeczności. Wilki najczęściej są płochliwe i unikają kontaktu z ludźmi, ale także bardzo ciekawskie, szczególnie młode osobniki. To właśnie one są widywane za dnia, gdy zaskoczone i przestraszone przebiegają przez drogi i miejscowości. Czasami zatrzymują się, przyglądają i nie uciekają natychmiast po zobaczeniu człowieka, a tym bardziej na widok samochodu. Nie jest to objaw agresji, lecz raczej braku doświadczenia i zaciekawienia otaczającym je światem. Jednak, jak każde inne dzikie zwierzęta, mogą zachować się nieobliczalnie jeśli są wystraszone, chore lub zranione, a szczególnie wówczas gdy zostaną oswojone poprzez regularne dokarmianie. Dla bezpieczeństwa ludzi, a także dla dobra wilków, niezmiernie ważne jest unikanie działań, które zachęcają drapieżniki do przebywania w pobliżu zabudowań lub uzależniają je od pokarmu dostarczanego przez człowieka.
Oto zasady, które należy przestrzegać, aby uniknąć sytuacji, w której wilki oswajają się i zaczynają stwarzać problemy:
- Nigdy nie dokarmiaj wilków, nawet jeśli zwierzęta wyglądają na wychudzone i wymagające pomocy;
- Mieszkając w pobliżu lasu, przetrzymuj odpadki spożywcze w szczelnych pojemnikach z pokrywkami. Resztki żywności pozostawione na kompoście, w szczególności kawałki mięsa i wędlin, mogą zwabiać wilki;
- Jeśli przychodzisz do lasu nie pozostawiaj resztek żywności w koszach na parkingach leśnych, miejscach biwakowych, w miejscach odpoczynku dla turystów;
- Jeśli pracujesz w lesie, nigdy nie pozostawiaj żywności ani odpadków w miejscu pracy;
- Bądź świadom, że jakikolwiek jest powód pozostawiania lub udostępniania resztek żywności w lesie lub w jego pobliżu, wilki, a szczególnie młode osobniki, mogą uzależnić się od takiego źródła pokarmu i w efekcie nauczyć się postrzegać ludzi jako dostarczycieli pożywienia;
- Jeśli znajdziesz w lesie szczenię wilka, nigdy go nie dotykaj ani nie zabieraj ze sobą, nawet jeśli wygląda na chore i skrajnie wycieńczone;
Psy i koty na obszarach występowania wilków
Dla ochrony psów i kotów, ale także dla bezpieczeństwa mieszkańców lasu, właściciele psów i kotów powinni zawsze nadzorować swoich podopiecznych tam, gdzie mogą napotkać dzikie zwierzęta. W lasach zamieszkałych przez wilki i inne duże drapieżniki, wałęsające się bez nadzoru psy i koty, interesujące się często resztkami wilczych zdobyczy, mogą znaleźć się w niebezpiecznej sytuacji. Wilki mogą potraktować wałęsające się i znakujące na leśnych drogach psy jak obce wilki, chcące zająć ich terytorium. Mogą wówczas zaatakować, poranić a nawet zabić psa, szczególnie gdy w pobliżu mają zwierzęta.
Co robić aby tego uniknąć:
- Jeśli mieszkasz w obszarze zamieszkiwanym przez wilki, trzymaj w nocy swoje psy i koty w domu lub w dobrze zabezpieczonych kojcach;
- Nie pozostawiaj psiej lub kociej karmy na zewnątrz, w miejscach gdzie mogłaby być dostępna dla drapieżników. Może to zwabić wilki w pobliże domostwa. Wilki mogą się przyzwyczaić do stałego źródła pokarmu;
- Jeśli spacerujesz w lesie z psem, prowadź go zawsze na smyczy. Jest to nie tylko zgodne z obowiązującym w Polsce prawem, ale także zapobiega oddalaniu się psa od właściciela;
- Nigdy nie pozwalaj psu wychodzić poza teren gospodarstwa i swobodnie penetrować pobliskich lasów. Nawet jeśli nie zostanie zaatakowany przez drapieżniki w lesie, wilki mogą przyjść jego tropem pod zabudowania, zabić psa lub zaatakować inwentarz.
Zachowanie w przypadku spotkania z wilkami
Przypadkowe spotkania z wilkami nie stanowią żadnego zagrożenia dla człowieka. Nie ma zatem potrzeby podejmowania działań odstraszających. Wilki zorientowawszy się, że w pobliżu są ludzie, same odchodzą. W sytuacji gdy wilki nie zwracają na nas uwagi, może wykonać kilka prostych czynności:
- unieś ręce i machaj nimi szeroko w powietrzu. To sprawi, że twoja sylwetka będzie lepiej widoczna, a twój zapach szeroko się rozprzestrzeni. Możesz też klaskać w dłonie;
- pokrzykuj głośno, ostrym tonem. To pozwoli wilkom się zorientować, że mają do czynienia z człowiekiem, który jest ich zagrożeniem;
- rzucaj w ich stronę będącymi w zasięgu ręki przedmiotami: szyszkami, grudami zieli, patykami. To na pewno skłoni je od ucieczki;
- jeśli towarzyszy ci biegający luzem pies, to właśnie on może być obiektem zainteresowania wilków, a nie ty. Psa trzeba natychmiast zapiąć na smyczy i prowadzić przy nodze.